Ketonal

ULOTKA DLA PACJENTA: INFORMACJA DLA UŻYTKOWNIKA

Ketonal DUO

150 mg, kapsułki o przedłużonym uwalnianiu, twarde

Ketoprofenum

• Należy zapoznać się z treścią ulotki przed zastosowaniem leku.
• Należy zachować tę ulotkę, aby w razie potrzeby móc ją ponownie przeczytać.
• Należy zwrócić się do lekarza lub farmaceuty, w razie jakichkolwiek dalszych wątpliwości.
• Lek ten został przepisany ściśle określonej osobie. Nie należy go przekazywać innym. Lek może zaszkodzić innej osobie, nawet, jeśli objawy jej choroby są takie same.
• Jeśli nasili się którykolwiek z objawów niepożądanych lub wystąpią jakiekolwiek objawy niepożądane niewymienione w ulotce, należy powiedzieć o nich lekarzowi lub farmaceucie.

Spis treści ulotki:

1.Co to jest lek Ketonal DUO i w jakim celu się go stosuje
2.Informacje ważne przed zastosowaniem leku Ketonal DUO
3.Jak stosować lek Ketonal DUO
4.Możliwe działania niepożądane
5.Jak przechowywać lek Ketonal DUO
6.Inne informacje

1. CO TO JEST LEK KETONAL DUO I W JAKIM CELU SIĘ GO STOSUJE

Ketonal DUO zawiera substancję czynną ketoprofen – lek z grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ) o działaniu przeciwzapalnym, przeciwgorączkowym i przeciwbólowym.

Ketonal DUO dostępny jest w nowej postaci farmaceutycznej, którą różni od innych kapsułek sposób uwalniania substancji czynnej. Kapsułki zawierają dwa rodzaje peletek: 60% peletek standardowych (białe) i 40% powlekanych (żółte). Ketoprofen jest szybko uwalniany z białych peletek i powoli z peletek żółtych. Ten sposób zapewnia zarówno natychmiastowe, jak i przedłużone uwalnianie.

Wskazaniami do stosowania leku Ketonal DUO są:

• choroby reumatyczne, w tym reumatoidalne zapalenie stawów,
• zapalenie stawów innego pochodzenia,
• stany zapalne pozastawowe, jak zapalenie pochewek ścięgnistych lub zespół bolesnego barku,
• choroba zwyrodnieniowa stawów i kręgosłupa, przebiegająca z dużym nasileniem bólu i znacznie upośledzająca sprawność chorego.

2. INFORMACJE WAŻNE PRZED ZASTOSOWANIEM LEKU KETONAL DUO

Kiedy nie stosować leku Ketonal DUO

• Jeśli u pacjenta wystąpiła w przeszłości reakcja nadwrażliwości, taka jak skurcz oskrzeli, napad astmy oskrzelowej, zapalenie błony śluzowej nosa, pokrzywka lub innego rodzaju reakcja alergiczna po zastosowaniu ketoprofenu, salicylanów (w tym kwasu acetylosalicylowego) lub innych niesteroidowych leków przeciwzapalnych (tzw. NLPZ).
• Jeśli pacjent ma uczulenie (nadwrażliwość) na którąkolwiek substancję pomocnicząleku (patrz punkt 6: Inne informacje).
• Jeśli pacjentka jest w trzecim trymestrze ciąży (patrz niżej „Ciąża i karmienie piersią”).
• Jeśli pacjent ma:
  –ciężką niewydolność serca,
  –ciężką niewydolność nerek,
  –ciężką niewydolność wątroby,
  –przewlekłą niestrawność,
  –skłonność do krwawień,
  –astmę oskrzelową i zapalenie błony śluzowej nosa,
  –czynną lub nawracającą chorobę wrzodową żołądka lub dwunastnicy, występujące w przeszłości krwawienie z przewodu pokarmowego, perforację przewodu pokarmowego,
  –występujące w przeszłości krwawienie z przewodu pokarmowego lub perforacja, związane z wcześniejszym stosowaniem niesteroidowych leków przeciwzapalnych,
  –ból okołooperacyjny po zabiegu wszczepienia pomostów naczyniowych.

Leku nie należy stosować u dzieci w wieku poniżej 15 lat.

Kiedy zachować szczególną ostrożność stosując lek Ketonal DUO:

• Bardzo ważne jest przyjmowanie leku Ketonal DUO w najmniejszej dawce skutecznej przez najkrótszy okres konieczny do łagodzenia objawów.
• Przyjmowanie takich leków, jak Ketonal DUO może być związane z niewielkim zwiększeniem ryzyka zatorów tętnic (zawału serca lub udaru mózgu). Ryzyko to zwiększa długotrwałe przyjmowanie dużych dawek leku. Nie należy stosowaćwiększych dawek i dłuższego czasu leczenia niż zalecane.
• Stosowanie ketoprofenu (zwłaszcza dużych dawek) może wiązać się z dużym ryzykiem szkodliwego wpływu na przewód pokarmowy.
• Przed zastosowaniem leku Ketonal DUO należy poradzić się lekarza, jeśli u pacjenta występują zaburzenia czynności serca (w tym niewydolność serca, dławica piersiowa (bóle w klatce piersiowej) lub pacjent przebył zawał mięśnia sercowego, zabieg wszczepienia bypassów, chorobę naczyń obwodowych (zaburzenia krążenia w nogach lub stopach na skutek zwężenia lub niedrożności tętnic) lub jakąkolwiek postać udaru (w tym przemijający epizod niedokrwienny mózgu).
• Stosowanie leku Ketonal DUO należy omówić z lekarzem, jeśli pacjent pali tytoń, ma wysokie ciśnienie tętnicze krwi, duże stężenie cholesterolu w surowicy, choruje na cukrzycę lub w rodzinie występowały choroby serca bądź udar mózgu. Lekarz zaleci pacjentowi stosowanie najmniejszej koniecznej dawki leku Ketonal DUO przez możliwie najkrótszy czas.
• Ze względu na ryzyko krwawienia, owrzodzenia lub perforacji w obrębie przewodu pokarmowego szczególną ostrożność muszą zachować pacjenci w podeszłym wieku, pacjenci przyjmujący lek Ketonal DUO w dużych dawkach oraz pacjenci, u których w przeszłości występowała choroba wrzodowa (zwłaszcza powikłana krwawieniem lub perforacją), wrzodziejące zapalenie okrężnicy lub choroba Leśniowskiego-Crohna.
• Wszyscy pacjenci, u których podczas stosowania leku Ketonal DUO wystąpiąnietypowe dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego (zwłaszcza krwawienie), muszą niezwłocznie poinformować o tym lekarza.
• U pacjentów z zaburzeniami krzepnięcia, hemofilią, chorobą von Willebranda, dużym niedoborem płytek krwi lub przyjmujących leki przeciwzakrzepowe (takie jak kumaryna i heparyna) zwiększone jest ryzyko krwawienia.
• U pacjentów z astmą oskrzelową i przewlekłym zapaleniem błony śluzowej nosa, przewlekłym zapaleniem zatok i (lub) polipami nosa częściej mogą występować reakcje alergiczne na kwas acetylosalicylowy i leki z grupy NLPZ, w tym ketoprofen. Lek Ketonal DUO może wywołać napad astmy lub skurcz oskrzeli, zwłaszcza u osób uczulonych na kwas acetylosalicylowy i (lub) NLPZ.
• Bardzo rzadko ketoprofen może wywołać groźne reakcje skórne (w tym złuszczające zapalenie skóry, zespół Stevensa-Johnsona i toksyczne martwicze oddzielanie sięnaskórka), zwłaszcza na początku leczenia.Przy pierwszych oznakach wysypki, zmian w obrębie błon śluzowych lub innych objawów alergii lek Ketonal DUO należy odstawić i niezwłocznie skontaktować się z lekarzem.
• Ketoprofen może zaburzać czynność nerek u pacjentów z niewydolnością serca, z marskością inerczycą, z przewlekłą niewydolnością nerek, z zaburzeniami czynności wątroby, przewlekłymi zaburzeniami czynności nerek i zaburzeniami gospodarki wodnej (np. u pacjentów odwodnionych) lub pacjentów w podeszłym wieku.
• Podczas leczenia ketoprofenem opisywano rzadkie przypadki żółtaczki i zapalenia wątroby.
• U pacjentów w podeszłym wieku ryzyko działań niepożądanych (zwłaszcza krwawienia przewodu pokarmowego i perforacji, potencjalnie zagrażających życiu) związanych ze stosowaniem ketoprofenu jest większe.
• Lek Ketonal DUO może maskować objawy zakażenia (takie jak gorączka).

Przed zastosowaniem leku Ketonal DUO należy poinformować lekarza, jeśli:

• u pacjenta wystąpiła w przeszłości nadwrażliwość na światło słoneczne lub fototoksyczność,
• u pacjenta występowały w przeszłości choroby przewodu pokarmowego, choroby krwi i (lub) zaburzenia krzepnięcia,
• pacjent pije duże ilości alkoholu i (lub) pali tytoń,
• pacjent ma nadciśnienie tętnicze, niewydolność serca i obrzęki,
• pacjent ma niewydolność wątroby i (lub) nerek lub przyjmuje leki moczopędne,
• pacjent ma być poddany zabiegowi chirurgicznemu.

Należy skonsultować się z lekarzem, jeśli którekolwiek z powyższych ostrzeżeń dotyczy obecnie pacjenta lub dotyczy sytuacji występujących w przeszłości.

Stosowanie innych leków

Należy poinformować lekarza o wszystkich przyjmowanych aktualnie lub ostatnio lekach, również tych, które wydawane są bez recepty. Ketonal DUO oraz inne leki mogą wzajemnie wpływać na swoje działanie oraz na występowanie działań niepożądanych.

Dotyczy to zwłaszcza:

• kortykosteroidów (leków o działaniu przeciwzapalnym),
• leków przeciwzakrzepowych, takich jak heparyna i warfaryna (leków hamujących krzepnięcie krwi),
• leków przeciwpłytkowych, takich jak klopidogrel lub tyklopidyna (leków hamujących zlepianie się płytek krwi),
• selektywnych inhibitorów wychwytu zwrotnego serotoniny (leków stosowanych w leczeniu depresji),
• leków zmniejszających ciśnienie tętnicze krwi,
• leków moczopędnych,
• pentoksyfiliny (leku stosowanego w zaburzeniach krążenia),
• leków trombolitycznych (stosowanych w celu udrożnienia naczyń krwionośnych),
• leków, które mogą zwiększyć stężenie potasu we krwi, takich jak:
  –sole potasu,
  –cyklosporyna (lek hamujący układ odpornościowy, stosowany w zapobieganiu odrzuceniu przeszczepionego narządu lub szpiku kostnego),
  –takrolimus (leku hamującego układ odpornościowy),

• trimetoprym (antybiotyk).
• doustnych leków przeciwcukrzycowych,
• leków przeciwpadaczkowych (np. fenytoiny),
• glikozydów naparstnicy (leków stosowanych w chorobach serca),
• litu (leku stosowanego w leczeniu niektórych chorób psychicznych),
• metotreksatu (leku stosowanego w chorobach nowotworowych),
• mifeprystonu (leku stosowanego m.in. w leczeniu mięśniaków macicy).
• antybiotyków z grupy chinolonów,
• leków beta-adrenolitycznych (leków stosowanych w chorobach serca),
• probencydu (leku stosowanego m.in. w leczeniu dny moczanowej).

Leku Ketonal DUO nie należy stosować jednocześnie z innymi niesteroidowymi lekami przeciwzapalnymi (w tym z selektywnymi inhibitorami cyklooksygenazy-2COX-2) i salicylanami (np. z kwasem acetylosalicylowym).

Stosowanie ketoprofenu może zmniejszyć skuteczność domacicznych środków antykoncepcyjnych.

W razie wątpliwości, czym są wymienione leki, należy skonsultować się z lekarzem.

Stosowanie leku Ketonal DUO z jedzeniem i piciem

Kapsułki należy przyjmować podczas posiłków, popijając co najmniej 1/2 szklanki wody lub mleka.

Stosowanie leku Ketonal DUO u pacjentów w podeszłym wieku

U pacjentów w podeszłym wieku ryzyko działań niepożądanych związanych ze stosowaniem niesteroidowych leków przeciwzapalnych jest większe. Dotyczy to zwłaszcza krwawienia z przewodu pokarmowego i perforacji, potencjalnie zagrażających życiu.

Ciąża i karmienie piersią

Przed zastosowaniem jakiegokolwiek leku należy poradzić się lekarza.

Ciąża

Lek można stosować w I i II trymestrze ciąży jedynie wtedy, gdy lekarz uzna to za bezwzględnie konieczne.

Stosowanie leku w III trymestrze ciąży jest przeciwwskazane.

Wpływ na płodność kobiet

Lek Ketonal DUO może utrudniać zajście w ciążę. Jeżeli pacjentka planuje ciążę, ma problemy z zajściem w ciążę lub jest poddawana badaniom w związku z niepłodnością, powinna koniecznie poinformować o tym lekarza. Lekarz może rozważyć zakończenie stosowania leku Ketonal DUO.

Karmienie piersią

Kobiety karmiące piersią nie powinny stosować leku Ketonal DUO.

Prowadzenie pojazdów i obsługiwanie maszyn

Ketonal DUO może wywołać u niektórych pacjentów zawroty głowy, senność, zaburzenia widzenia i drgawki. W razie wystąpienia opisanych objawów nie należy prowadzić pojazdów ani obsługiwać maszyn.

Ważne informacje o niektórych składnikach leku Ketonal DUO:

Ketonal DUO zawiera laktozę. Jeżeli u pacjenta stwierdzono nietolerancję niektórych cukrów, powinien on skontaktować się z lekarzem przed przyjęciem leku.

3. JAK STOSOWAĆ LEK KETONAL DUO

Ketonal DUO należy stosować zgodnie z zaleceniami lekarza. W razie wątpliwości należy skontaktować się z lekarzem lub farmaceutą.

Lek przeznaczony jest do podawania doustnego. Należy go przyjmować możliwie krótko oraz w najmniejszej dawce skutecznej, aby zmniejszyć ryzyko wystąpienia działań niepożądanych.

Dorośli i dzieci w wieku powyżej 15 lat:

Zwykle stosuje się 1 kapsułkę (150 mg ketoprofenu) na dobę.

Maksymalna dawka dobowa ketoprofenu wynosi 200 mg.

Przed przepisaniem dawki 200 mg na dobę lekarz dokładnie rozważy stosunek ryzyka do korzyści z leczenia.

Lekarz może zalecić pacjentowi jednoczesne przyjmowanie leków zobojętniających sokżołądkowy w celu zmniejszenia ryzyka szkodliwego działania ketoprofenu na przewód pokarmowy.

Pacjenci w podeszłym wieku

U pacjentów w podeszłym wieku ogólną zasadą jest rozpoczynanie leczenia ketoprofenem od najmniejszej dostępnej dawki i kontynuowanie terapii najmniejsządawką skuteczną.

U pacjentów w podeszłym wieku ryzyko ciężkich skutków działań niepożądanych jest większe.

Jeśli pacjent ma wrażenie, że działanie leku Ketonal DUO jest za mocne lub za słabe, powinien zwrócić się do lekarza.

Przyjęcie większej niż zalecana dawki leku Ketonal DUO

W razie przyjęcia większej niż zalecana dawki leku należy niezwłocznie zwrócić się do lekarza lub farmaceuty.

Po przedawkowaniu mogą wystąpić: letarg, senność, nudności, wymioty i ból w nadbrzuszu, krwawe wymioty, smoliste stolce, zaburzenia świadomości, zahamowanie ośrodka oddechowego, drgawki, zaburzenia czynności nerek i niewydolność nerek.

W razie podejrzenia znacznego przedawkowania lekarz może zalecić płukania żołądka i zastosować leczenie objawowe i podtrzymujące.

Pominięcie przyjęcia dawki leku Ketonal DUO

Nie należy stosować dawki podwójnej w celu uzupełnienia pominiętej dawki.

W razie jakichkolwiek dalszych wątpliwości związanych ze stosowaniem leku należy zwrócić się do lekarza lub farmaceuty.

4. MOŻLIWE DZIAŁANIA NIEPOŻĄDANE

Jak każdy lek, Ketonal DUO może powodować działania niepożądane, chociaż nie u każdego one wystąpią.

Przyjmowanie leków przeciwzapalnych i przeciwbólowych, takich jak Ketonal DUO, zwłaszcza w dużych dawkach i przez długi czas, może być związane z niewielkim zwiększeniem ryzyka zawału serca lub udaru mózgu.

Następujące działania niepożądane notowano podczas stosowania ketoprofenu u dorosłych:

Występujące bardzo często (częściej niż u 1 na 10 osób): zwiększenie wyników testów czynności wątroby

Występujące często (u 1 do 10 na 100 osób):

niestrawność, nudności, ból brzucha, wymioty, jadłowstręt, depresja, nerwowość, koszmary senne, senność, osłabienie, złe samopoczucie, uczucie zmęczenia, obrzęki

Występujące niezbyt często (u 1 do 10 na 1000 osób):

niedokrwistość, hemoliza (rozpad krwinek czerwonych), plamica, skórne reakcje alergiczne, ból głowy, zawroty głowy, krwioplucie, duszność, zapalenie gardła, zaparcie, biegunka, wzdęcie, zapalenie błony śluzowej żołądka, wysypka, świąd, wyprysk, wysypka plamicopodobna, nadmierne pocenie się, złuszczające zapalenie skóry, krwotok miesiączkowy lub obfite nieregularne miesiączkowanie, obrzęk, uczucie zmęczenia, zwiększenie stężenia potasu we krwi (hiperkaliemia)

Występujące rzadko (u 1 do 10 na 10 000 osób):

niedokrwistość pokrwotoczna, majaczenie z omamami wzrokowymi i słuchowymi, zaburzenia orientacji i zaburzenia mowy, uczucie mrowienia, zaburzenia widzenia, szumy uszne, astma oskrzelowa, zapalenie błony śluzowej jamy ustnej, wrzód żołądka i (lub) dwunastnicy, zapalenie wątroby, zwiększenie aktywności enzymów wątrobowych (AlAT, AspAT), zwiększenie stężenia bilirubiny w surowicy, zwiększenie masy ciała

Występujące bardzo rzadko (rzadziej niż u 1 na 10 000 osób):

obrzęk naczynioruchowy, jeden przypadek rzekomego guza mózgu, jeden przypadek zapalenia spojówek po doustnym podaniu ketoprofenu, zapalenie okrężnicy, enteropatia z perforacją, owrzodzeniem lub zwężeniami, ciężkie zaburzenia czynności wątroby z żółtaczkąi stanem zapalnym, odmiedniczkowe zapalenie nerek

Występujące z nieznaną częstością (częstości nie można określić na podstawie dostępnych danych):

całkowity lub prawie całkowity brak granulocytów (agranulocytoza), małopłytkowość, niewydolność szpiku kostnego, bardzo ciężkie reakcje nadwrażliwości (reakcje anafilaktyczne, w tym wstrząs), zmiany nastroju, drgawki, zaburzenia smaku, niewydolnośćserca, nadciśnienie tętnicze, rozszerzenie naczyń krwionośnych, skurcz oskrzeli lub obrzęk krtani (zwłaszcza u pacjentów z nadwrażliwością na kwas acetylosalicylowy i inne NLPZ), zapalenie błony śluzowej nosa, zaostrzenie zapalenia jelita grubego i chorobyLeśniowskiego-Crohna, krwawienie z przewodu pokarmowego i perforacja, nadwrażliwość naświatło, łysienie, pokrzywka, obrzęk naczynioruchowy, bardzo ciężkie reakcje skórne (reakcje pęcherzowe, w tym zespół Stevensa-Johnsona i toksyczne martwicze oddzielanie się naskórka), ostra niewydolność nerek, cewkowo-śródmiąższowe zapalenie nerek, zespół nerczycowy, nieprawidłowe wyniki badań czynności nerek.

Jeśli nasili się którykolwiek z objawów niepożądanych lub wystąpią jakiekolwiek objawy niepożądane niewymienione w ulotce, należy powiedzieć o tym lekarzowi lub farmaceucie.

5. JAK PRZECHOWYWAĆ LEK KETONAL DUO

• Przechowywać w miejscu niedostępnym i niewidocznym dla dzieci.
• Nie stosować leku po upływie terminu ważności zamieszczonego na opakowaniu po EXP. Termin ważności oznacza ostatni dzień danego miesiąca.
• Przechowywać w temperaturze poniżej 25ºC. Przechowywać w oryginalnym opakowaniu.
• Leków nie należy wyrzucać do kanalizacji ani domowych pojemników na odpadki. Należy zapytać farmaceutę co zrobić z lekami, które nie są już potrzebne. Takie postępowanie pomoże chronić środowisko.

6. INNE INFORMACJE

Co zawiera lek Ketonal DUO

Substancją czynną leku jest ketoprofen. Jedna kapsułka o przedłużonym uwalnianiu, twarda zawiera 150 mg ketoprofenu.

Ponadto lek zawiera:

Peletki: celuloza mikrokrystaliczna, laktoza jednowodna, powidon, kroskarmeloza sodowa, polisorbat 80.

Otoczka peletki: Eudragit RS 30D, Eudragit RL 30D, cytrynian trietylu, polisorbat 80, talk,żelaza tlenek żółty (E172), krzemionka koloidalna bezwodna.

Osłonka kapsułki: żelatyna, indygotyna (E132), tytanu dwutlenek (E171).

Jak wygląda lek Ketonal DUO i co zawiera opakowanie

Kapsułki z przezroczystym korpusem i niebieskim wieczkiem zawierają białe oraz żółte peletki o przedłużonym uwalnianiu.

Blistry z folii PVC/TE/PVDC/Aluminium w pudełku tekturowym zawierają 30 kapsułek.

Podmiot odpowiedzialny

Sandoz GmbH

Biochemiestrasse 10

A-6250 Kundl, Austria

Wytwórca

Lek Pharmaceuticals d.d. Verovškova 57

1526 Ljubljana, Słowenia

W celu uzyskania bardziej szczegółowych informacji należy zwrócićsię do: Sandoz Polska Sp. z o.o.

ul. Domaniewska 50 C

6 PL/ZR-4020-7108/10 [ZPN]

02-672 Warszawa tel. +48 22 549 15 00

Data zatwierdzenia ulotki:

Logo Sandoz

U pacjentów w podeszłym wieku ryzyko ciężkich skutków działań niepożądanych jest większe. Jeśli jest konieczne podawanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych, należy zastosować najmniejszą skuteczną dawkę i kontrolować pacjenta pod kątem wystąpienia krwawienia z przewodu pokarmowego przez 4 tygodnie po rozpoczęciu leczenia NLPZ.

Dzieci

Dawkowanie u dzieci nie zostało ustalone.

4.3 Przeciwwskazania

• Występujące u pacjenta w przeszłości reakcje nadwrażliwości, takie jak skurcz oskrzeli, napad astmy oskrzelowej, zapalenie błony śluzowej nosa, pokrzywka lub innego rodzaju reakcje alergiczne wywołane podaniem ketoprofenu, salicylanów (w tym kwasu acetylosalicylowego) lub innych niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ). U takich pacjentów notowano ciężkie, rzadko zakończone zgonem przypadki reakcji anafilaktycznych (patrz punkt 4.8).
• Nadwrażliwość na którąkolwiek substancję pomocniczą produktu leczniczego.
• Trzeci trymestr ciąży (patrz punkt 4.6).
• Ciężka niewydolność serca.
• Czynna lub występująca w przeszłości nawracająca choroba wrzodowa żołądka i (lub) dwunastnicy lub krwawienie z przewodu pokarmowego (co najmniej dwa znaczące epizody potwierdzonego owrzodzenia lub krwawienia).
• Perforacja przewodu pokarmowego w wywiadzie.
• Krwawienie z przewodu pokarmowego lub perforacja w wywiadzie, związane z wcześniejszym stosowaniem NLPZ.
• Skłonność do krwawień.
• Ciężka niewydolność nerek.
• Ciężka niewydolność wątroby.
• Przewlekła niestrawność.
• Astma oskrzelowa i zapalenie błony śluzowej nosa.
• Leczenie bólu po zabiegu wszczepienia pomostów naczyniowych (ang. CABG, coronary artery bypass graft).

Produktu leczniczego nie stosować u dzieci w wieku poniżej 15 lat.

4.4 Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania

Ostrzeżenia

Przyjmowanie leku w najmniejszej dawce skutecznej przez najkrótszy okres konieczny dołagodzenia objawów zmniejsza ryzyko działań niepożądanych (patrz punkt 4.2 oraz niżej: ryzyko powikłań ze strony układu pokarmowego i sercowo-naczyniowego).

Dane epidemiologiczne sugerują, że stosowanie ketoprofenu, podobnie jak niektórych innych NLPZ (zwłaszcza dużych dawek), może wiązać się z dużym ryzykiem toksycznego wpływu na przewód pokarmowy (patrz również punkty 4.2 i 4.3).

Zaleca się ostrożność w przypadku pacjentów otrzymujących jednocześnie leki, które mogązwiększać ryzyko owrzodzenia lub krwawienia z przewodu pokarmowego, takie jak doustne kortykosteroidy, leki przeciwzakrzepowe (takie jak warfaryna), selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny lub leki przeciwpłytkowe, takie jak kwas acetylosalicylowy (patrz punkt 4.5).

Należy unikać jednoczesnego stosowania ketoprofenu z niesteroidowymi lekami przeciwzapalnymi (NLPZ), w tym z selektywnymi inhibitorami cyklooksygenazy-2. Krwawienie z przewodu pokarmowego, owrzodzenie i perforacja: W przypadku wszystkich NLPZ opisywano występowanie krwawienia z przewodu pokarmowego, owrzodzenia lub perforacji

(z możliwym skutkiem śmiertelnym), które mogą występować w dowolnym momencie leczenia, również bez objawów zwiastunowych lub ciężkich zdarzeń dotyczących przewodu pokarmowego w wywiadzie.

Ryzyko krwawienia, owrzodzenia lub perforacji w obrębie przewodu pokarmowego jest większe podczas stosowania większych dawek NLPZ, u pacjentów z przebytą chorobąwrzodową żołądka i (lub) dwunastnicy, zwłaszcza powikłaną krwawieniem lub perforacją(patrz punkt 4.3), a także u pacjentów w podeszłym wieku. U tych pacjentów leczenie należy rozpoczynać od najmniejszej dostępnej dawki.

U tych pacjentów, a także u pacjentów, u których konieczne jest jednoczesne stosowanie kwasu acetylosalicylowego w małych dawkach lub innych leków potencjalnie zwiększających ryzyko powikłań dotyczących przewodu pokarmowego, należy rozważyćjednoczesne podawanie leków

O działaniu ochronnym, np. mizoprostolu lub inhibitorów pompy protonowej (patrz niżej oraz punkt 4.5).

Pacjenci z powikłaniami ze strony przewodu pokarmowego w wywiadzie, zwłaszcza w podeszłym wieku, powinni zgłaszać wszelkie nietypowe objawy dotyczące jamy brzusznej (zwłaszcza krwawienie z przewodu pokarmowego), szczególnie w początkowym okresie leczenia.

Pacjenci w podeszłym wieku: U pacjentów w podeszłym wieku zwiększa się częstość działań niepożądanych związanych ze stosowaniem NLPZ, zwłaszcza krwawienia z przewodu pokarmowego i perforacji, które mogą zakończyć się zgonem (patrz punkt 4.2).

Jeśli u pacjentów otrzymujących ketoprofen wystąpi krwawienie z przewodu pokarmowego lub choroba wrzodowa żołądka i (lub) dwunastnicy, leczenie należy przerwać.

Ciężkie reakcje skórne (niektóre z możliwym skutkiem śmiertelnym), w tym złuszczające zapalenie skóry, zespół Stevensa-Johnsona i toksyczne martwicze oddzielanie się naskórka, były bardzo rzadko opisywane w związku z zastosowaniem NLPZ (patrz punkt 4.8). Ryzyko takich reakcji jest prawdopodobnie największe w początkowym okresie leczenia – w większości przypadków pojawiały się one w pierwszym miesiącu leczenia. Po wystąpieniu pierwszych oznak wysypki, zmian w obrębie błon śluzowych lub jakichkolwiek innych objawów nadwrażliwości, ketoprofen należy odstawić.

Z badań klinicznych i danych epidemiologicznych wynika, że przyjmowanie niektórych niesteroidowych leków przeciwzapalnych (szczególnie w dużych dawkach i długotrwale) może wiązać się ze zwiększeniem ryzyka zatorów tętnic (np. zawał mięśnia sercowego lub udar mózgu). Dane te są niewystarczające, aby wykluczyć takie ryzyko w przypadku przyjmowania ketoprofenu.

Środki ostrożności

Pacjenci z chorobą wrzodową czynną lub w wywiadzie

Leki z grupy NLPZ należy stosować ostrożnie u pacjentów z chorobą przewodu pokarmowego w wywiadzie (wrzodziejącym zapaleniem okrężnicy, chorobą Leśniowskiego-Crohna) ze względu na możliwość zaostrzenia przebiegu choroby (patrz punkt 4.8).

U pacjentów z niewydolnością serca, marskością i nerczycą, pacjentów otrzymujących leki moczopędne, pacjentów z przewlekłą niewydolnością nerek, zwłaszcza jeśli są w podeszłym wieku, konieczne jest uważne kontrolowanie czynności nerek na początku leczenia. Podanie tym pacjentom ketoprofenu może spowodować zmniejszenie perfuzji nerek na skutek hamowania syntezy prostaglandyn i prowadzić do dekompensacji czynności nerek. Należy zachować ostrożność

U pacjentów z nadciśnieniem tętniczym i (lub) lekką do umiarkowanej zastoinową niewydolnością serca w wywiadzie, gdyż podczas leczenia NLPZ opisywano zatrzymanie płynów i obrzęki.

U pacjentów z zaburzeniami czynności wątroby, pacjentów przyjmujących leki moczopędne, pacjentów po dużych zabiegach chirurgicznych, z hipowolemią, a zwłaszcza u osób w podeszłym wieku, należy uważnie kontrolować ilość wydalanego moczu oraz czynność nerek.

Podobnie jak w przypadku każdego długotrwałego stosowania niesteroidowych leków przeciwreumatycznych, podczas leczenia ketoprofenem należy kontrolować liczbękrwinek, obraz krwi obwodowej oraz parametry czynności nerek i wątroby (zwłaszcza u pacjentów w podeszłym wieku). U pacjentów, u których klirens kreatyniny jest mniejszy niż 20 ml/min (0,33 ml/s), należy dostosować dawkę ketoprofenu.

Podobnie jak inne NLPZ, ketoprofen może maskować zwykle występujące objawy rozwijającego się zakażenia (takie jak gorączka) na skutek swoich przeciwzapalnych, przeciwbólowych i przeciwgorączkowych właściwości.

U pacjentów z nieprawidłowymi wynikami badań czynności wątroby lub z chorobami wątroby w wywiadzie należy okresowo kontrolować aktywność aminotransferaz, zwłaszcza podczas długotrwałego leczenia.

Podczas leczenia ketoprofenem opisywano rzadkie przypadki żółtaczki i zapalenia wątroby.

Stosowanie NLPZ, w tym ketoprofenu, może osłabiać płodność u kobiet i nie jest ono zalecane u kobiet, które planują ciążę. U kobiet, które mają trudności z zajściem w ciążę lub które są poddawane badaniom w związku z niepłodnością, należy rozważyćodstawienie NLPZ.

U pacjentów z astmą oskrzelową współistniejącą z przewlekłym zapaleniem błony śluzowej nosa, przewlekłym zapaleniem zatok i (lub) polipami nosa częściej niż u innych osób mogąwystępować reakcje alergiczne na kwas acetylosalicylowy i (lub) niesteroidowe leki przeciwzapalne. Podanie produktu Ketonal może wywołać napad astmy lub skurcz oskrzeli, zwłaszcza u osób uczulonych na kwas acetylosalicylowy i (lub) NLPZ (patrz punkt 4.3).

Podobnie jak w przypadku wszystkich NLPZ, należy zachować ostrożność podczas leczenia pacjentów z niekontrolowanym nadciśnieniem tętniczym, zastoinową niewydolnością serca, chorobą niedokrwienną serca, chorobą tętnic obwodowych i (lub) chorobą naczyńmózgowych, a także przed rozpoczęciem długotrwałego leczenia pacjentów z czynnikami ryzyka chorób układu krążenia

(np. z nadciśnieniem tętniczym, hiperlipidemią, cukrzycą, palących tytoń).

Konieczne jest zachowanie ostrożności u pacjentów z zaburzeniami hemostazy, hemofilią, chorobą von Willebranda, ciężką trombocytopenią i niewydolnością nerek lub wątroby oraz u pacjentów przyjmujących leki przeciwzakrzepowe (pochodne kumaryny i heparyny, zwłaszcza heparyny niskocząsteczkowe).

Ketoprofen należy stosować ostrożnie u osób z chorobą alkoholową.

W razie wystąpienia zaburzeń wzroku (takich jak niewyraźne widzenie) leczenie należy przerwać, a pacjenta powinien zbadać lekarz okulista.

Przed dużym zabiegiem chirurgicznym należy przerwać stosowanie ketoprofenu.

Kapsułki Ketonal zawierają laktozę. Produktu leczniczego nie należy stosować u pacjentów z rzadko występującą dziedziczną nietolerancją galaktozy, niedoborem laktazy (typu Lapp) lub zespołem złego wchłaniania glukozy-galaktozy.

Kapsułki Ketonal zawierają parahydroksybenzoesan metylu i parahydroksybenzoesan propylu. Produkt leczniczy może powodować reakcje alergiczne (możliwe reakcje typu późnego).

4.5 Interakcje z innymi produktami leczniczymi i inne rodzaje interakcji

Leczenie skojarzone nie jest zalecane

Inne NLPZ (w tym z selektywne inhibitory cyklooksygenazy-2) i duże dawki salicylanów: zwiększone ryzyko owrzodzenia w obrębie przewodu pokarmowego oraz krwawienia.

Leki przeciwzakrzepowe (heparyna i warfaryna) oraz inhibitory agregacji płytek

(tj. tyklopidyna, klopidogrel): zwiększone ryzyko krwawienia (patrz punkt 4.4). Jeśli jednoczesne podawanie jest konieczne, należy uważnie kontrolowaćstan pacjenta.

Lit: ryzyko zwiększenia stężenia litu w osoczu (niekiedy do wartości toksycznych) na skutek zmniejszenia jego wydalania nerkowego. U pacjentów przyjmujących produkty litu zaleca się kontrolowanie stężenia litu w osoczu oraz ścisłą obserwację pod kątem wystąpienia objawów przedmiotowych i podmiotowych zatrucia litem na początku leczenia ketoprofenem, podczas dostosowywania jego dawki lub odstawiania.

Metotreksat w dawkach >15 mg/tydzień: ciężkie, czasami zakończone zgonem zatrucie

i zwiększone ryzyko toksyczności hematologicznej metotreksatu, zwłaszcza stosowanego w dużych dawkach (>15 mg/tydzień), prawdopodobnie na skutek wypierania metotreksatu z miejsc wiążących z białkami i zmniejszonego klirensu nerkowego.

Jeśli pacjent leczony ketoprofenem ma otrzymywać metotreksat w dawce >15 mg/tydzień, ketoprofen należy odstawić na co najmniej 12 godzin przed podaniem metotreksatu. Podawanie ketoprofenu można wznowić po 12 godzinach od zakończenia stosowania metotreksatu.

Leczenie skojarzone wymagające ostrożności

Leki moczopędne: ketoprofen zmniejsza działanie leków moczopędnych. U pacjentów (zwłaszcza odwodnionych) otrzymujących leki moczopędne istnieje zwiększone ryzyko rozwoju niewydolności nerek wtórnej do zmniejszonej perfuzji w wyniku zahamowania syntezy prostaglandyn. Pacjentów takich należy nawodnić przed rozpoczęciem leczenia skojarzonego i na początku leczenia kontrolować u nich czynność nerek (patrz punkt 4.4).

Inhibitory ACE i antagoniści angiotensyny II: u pacjentów z zaburzeniami czynności nerek (np. odwodnionych lub w podeszłym wieku) skojarzone stosowanie inhibitora ACE lub antagonisty angiotensyny II i leku hamującego aktywność cyklooksygenazy może spowodować dalsze pogorszenie czynności nerek, z możliwością wystąpienia ostrej niewydolności nerek.

Metotreksat w dawkach <15 mg/tydzień: w pierwszych tygodniach skojarzonego leczenia należy raz w tygodniu kontrolować pełną morfologię krwi. Badanie należy wykonywaćczęściej w razie stwierdzenia jakichkolwiek zmian czynności nerek lub jeśli pacjent jest w podeszłym wieku.

Kortykosteroidy: zwiększone ryzyko owrzodzenia w obrębie przewodu pokarmowego lub krwawienia (patrz punkt 4.4).

Pentoksyfilina: zwiększone ryzyko krwawienia. Konieczne jest częstsze monitorowanie kliniczne stanu pacjenta i kontrolowanie czasu krwawienia.

Skojarzone leczenie do rozważenia

Leki przeciwnadciśnieniowe (beta-adrenolityki, inhibitory konwertazy angiotensyny, leki moczopędne): ryzyko słabszego działania przeciwnadciśnieniowego (hamowanie przez NLPZ prostaglandyn rozszerzających naczynia krwionośne).

Leki trombolityczne: zwiększone ryzyko krwawienia z przewodu pokarmowego. Selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI): zwiększone ryzyko krwawienia z przewodu pokarmowego (patrz punkt 4.4).

Probenecyd: jednoczesne stosowanie probenecydu może znacząco zmniejszyć klirens ketoprofenu z osocza.

Cyklosporyna, takrolimus: ryzyko dodatkowego działania nefrotoksycznego, zwłaszcza u pacjentów w podeszłym wieku.

Inne:

Ketoprofen nasila działanie doustnych leków przeciwcukrzycowych i niektórych leków przeciwpadaczkowych (np. fenytoiny).

Glikozydy naparstnicy: NLPZ mogą nasilać niewydolność serca, zmniejszać filtracjęnerkową i zwiększać stężenie glikozydów w osoczu.

Mifepryston: NLPZ mogą osłabiać działanie mifeprystonu. Po podaniu mifeprystonu należy odczekać od 8 do 12 dni przed zastosowaniem ketoprofenu.

Ketoprofen wiąże się w dużym stopniu z białkami. W przypadku jednoczesnego stosowania z innymi lekami wiążącymi się z białkami osocza (takimi jak leki przeciwzakrzepowe, sulfonamidy, hydantoina) może być konieczne dostosowanie dawkowania w celu uniknięcia zwiększonego stężenia tych leków w osoczu na skutek wypierania ich z miejsc wiążących z białkami.

Antybiotyki z grupy chinolonów: jednoczesne stosowanie z NLPZ zwiększa ryzyko drgawek.

Leki beta-adrenolityczne: zmniejszenie skuteczności działania ketoprofenu.

4.6 Wpływ na płodność, ciążę i laktację

Ciąża

Hamowanie syntezy prostaglandyn może mieć szkodliwy wpływ na przebieg ciąży i (lub) rozwój zarodka lub płodu. Dane z badań epidemiologicznych wskazują, że stosowanie inhibitora syntezy prostaglandyn we wczesnym okresie ciąży wiąże się ze zwiększonym ryzykiem poronienia i rozwoju wad rozwojowych serca oraz wytrzewienia jelit. Bezwzględne ryzyko wad dotyczących układu sercowo-naczyniowego zwiększyło się z mniej niż 1% do około 1,5%. Uważa się, że ryzyko zwiększa się wraz ze zwiększeniem dawki i wydłużeniem czasu leczenia. Wykazano, że u zwierząt podanie inhibitora syntezy prostaglandyn powoduje zwiększoną utratę przed- i poimplantacyjną zarodków oraz zwiększenie śmiertelności zarodków i płodów. Ponadto stwierdzono, że podawanie zwierzętom inhibitora syntezy prostaglandyn w okresie organogenezy zwiększa częstość rozwoju różnych wad rozwojowych, w tym dotyczących układu sercowo-naczyniowego. Ketoprofenu nie należy stosować w I i II trymestrze ciąży, jeśli nie jest to bezwzględnie konieczne. Jeśli ketoprofen stosowany jest u kobiet usiłujących zajść w ciążę lub u kobiet w pierwszym i drugim trymestrze ciąży, lek należy podawać w możliwie najmniejszej dawce przez możliwie najkrótszy czas.

Wszystkie inhibitory syntezy prostaglandyn:

• stosowane w III trymestrze ciąży mogą narazić płód na:
  –toksyczne działanie na układ sercowy i płucny (z przedwczesnym zamknięciem przewodu tętniczego i nadciśnieniem płucnym);
  –zaburzenia czynności nerek, które mogą postępować do niewydolności nerek z małowodziem;

• przyjmowane pod koniec ciąży mogą narazić matkę i noworodka na:
  –wydłużenie czasu krwawienia, działanie przeciwagregacyjne, które może wystąpićnawet po zastosowaniu małych dawek ketoprofenu;
  –zahamowanie skurczów macicy, które prowadzi do opóźnienia lub przedłużenia porodu. Z tego względu stosowanie ketoprofenu w III trymestrze ciąży jest przeciwwskazane.

Karmienie piersią

Brak dostępnych danych dotyczących przenikania ketoprofenu do mleka kobiecego. Nie zaleca się stosowania produktu leczniczego u kobiet karmiących piersią.

4.7 Wpływ na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn

Pacjentów należy ostrzec o wpływie NLPZ na ośrodkowy układ nerwowy i możliwości wystąpienia senności, zawrotów głowy, zaburzeń widzenia lub drgawek. W razie wystąpienia opisanych objawów nie należy prowadzić pojazdów ani obsługiwać maszyn.

4.8 Działania niepożądane

Działania niepożądane mogą występować z częstością: bardzo często (≥1/10); często (≥1/100 do <1/10); niezbyt często (≥1/1000 do <1/100); rzadko (≥1/10 000 do <1/1000); bardzo rzadko (<1/10 000), częstość nieznana (nie może być określona na podstawie dostępnych danych).

Następujące działania niepożądane notowano podczas stosowania ketoprofenu u dorosłych.

Zaburzenia krwi i układu chłonnego

–Niezbyt często: niedokrwistość, hemoliza, plamica
–Rzadko: niedokrwistość pokrwotoczna
–Częstość nieznana: agranulocytoza, małopłytkowość, niewydolność szpiku kostnego

Ketoprofen w dużych dawkach może hamować agregację płytek krwi, wydłużając w ten sposób czas krwawienia oraz powodować krwawienie z nosa i skłonność do powstawania siniaków.

Zaburzenia układu immunologicznego

–Niezbyt często: skórne reakcje alergiczne
–Bardzo rzadko: obrzęk naczynioruchowy
–Częstość nieznana: reakcje anafilaktyczne (w tym wstrząs)

Reaktywność dróg oddechowych obejmuje astmę, nasilenie astmy, skurcz oskrzeli lub duszność (zwłaszcza u pacjentów z nadwrażliwością na kwas acetylosalicylowy i inne niesteroidowe leki przeciwzapalne).

Zaburzenia psychiczne

–Często: depresja, nerwowość, koszmary senne, senność
–Rzadko: majaczenie z omamami wzrokowymi i słuchowymi, zaburzenia orientacji i zaburzenia mowy
–Częstość nieznana: zmiany nastroju

Zaburzenia układu nerwowego

–Często: astenia, złe samopoczucie, uczucie zmęczenia
–Niezbyt często: ból głowy, zawroty głowy
–Rzadko: parestezje
–Bardzo rzadko: zgłoszono jeden przypadek rzekomego guza mózgu
–Częstość nieznana: drgawki, zaburzenia smaku

Zaburzenia oka

–Rzadko: zaburzenia widzenia (patrz punkt 4.4)
–Bardzo rzadko: jeden przypadek zapalenia spojówek po doustnym podaniu ketoprofenu

Zaburzenia ucha i błędnika

– Rzadko: szumy uszne

Zaburzenia serca

– Często: obrzęki
– Częstość nieznana: niewydolność serca

Zaburzenia naczyniowe

– Częstość nieznana: nadciśnienie, rozszerzenie naczyńkrwionośnych Zaburzenia układu oddechowego, klatki piersiowej i śródpiersia
–Niezbyt często: krwioplucie, duszność, zapalenie gardła
–Rzadko: astma oskrzelowa
–Częstość nieznana: skurcz oskrzeli lub obrzęk krtani (objawy reakcji anafilaktycznej, zwłaszcza u pacjentów z nadwrażliwością na kwas acetylosalicylowy i inne NLPZ), zapalenie błonyśluzowej nosa

Zaburzenia żołądka i jelit

–Często: niestrawność, nudności, ból brzucha, wymioty, jadłowstręt
–Niezbyt często: zaparcie, biegunka, wzdęcie, zapalenie błony śluzowej żołądka
–Rzadko: zapalenie błony śluzowej jamy ustnej, wrzód trawienny
–Bardzo rzadko: zapalenie okrężnicy, enteropatia z perforacją, owrzodzeniem lub zwężeniami. Enteropatia może występować z niewielkim krwawieniem lub utratąbiałka
-Częstość nieznana: zaostrzenie zapalenia jelita grubego i choroby Leśniowskiego-Crohna, krwawienie z przewodu pokarmowego i perforacja. Opisano jeden przypadek perforacji okrężnicy u kobiety w podeszłym wieku.

Możliwe jest wystąpienie choroby wrzodowej żołądka i (lub) dwunastnicy, perforacji lub krwawienia (niekiedy zakończonego zgonem), zwłaszcza u osób w podeszłym wieku (patrz punkt 4.4). Owrzodzenie, krwawienie lub perforacja może wystąpić u 1% pacjentów po 3 do 6 miesięcy leczenia lub u 2% do 4% pacjentów po roku stosowania NLPZ.

Po podaniu NLPZ opisywano występowanie krwawych stolców, krwawych wymiotów i zaostrzenia zapalenia okrężnicy i choroby Leśniowskiego-Crohna (patrz punkt 4.4). Rzadziej obserwowano zapalenie błony śluzowej żołądka.

Zaburzenia wątroby i dróg żółciowych

–Rzadko: zapalenie wątroby, zwiększenie aktywności aminotransferaz, zwiększenie stężenia bilirubiny w surowicy
–Bardzo rzadko: podczas stosowania NLPZ opisywano ciężkie zaburzenia czynności wątroby z żółtaczką i stanem zapalnym

Zaburzenia skóry i tkanki podskórnej

–Niezbyt często: wysypka, świąd, wyprysk, wysypka plamicopodobna, nadmierne pocenie się, złuszczające zapalenie skóry
–Częstość nieznana: nadwrażliwość na światło lub objawy fotodermatozy, łysienie, pokrzywka, obrzęk naczynioruchowy, reakcje pęcherzowe, w tym zespółStevensa-Johnsona i toksyczne martwicze oddzielanie się naskórka

Zaburzenia nerek i dróg moczowych

–Bardzo rzadko: odmiedniczkowe zapalenie nerek
–Częstość nieznana: ostra niewydolność nerek, cewkowo-śródmiąższowe zapalenie nerek, zespół nerczycowy, nieprawidłowe wyniki badań czynności nerek
– Niezbyt często: krwotok miesiączkowy lub obfite nieregularne miesiączkowanie

Zaburzenia ogólne i stany w miejscu podania
– Niezbyt często: obrzęk, uczucie zmęczenia

Badania diagnostyczne
–Bardzo często: zwiększenie wyników testów czynności wątroby do wartości granicznych
–Niezbyt często: hiperkaliemia
– Rzadko: zwiększenie masy ciała

Z badań klinicznych i danych epidemiologicznych wynika, że przyjmowanie niektórych NLPZ (szczególnie długotrwale w dużych dawkach) może być związane ze zwiększeniem ryzyka zatorów tętnic (np. zawału serca lub udaru), patrz punkt 4.4. Brak wystarczających danych, aby wykluczyć takie ryzyko w przypadku ketoprofenu.

4.9 Przedawkowanie

Podobnie jak inne NLPZ, przedawkowanie ketoprofenu może wywołać nudności, wymioty, ból

w nadbrzuszu, krwawe wymioty, smoliste stolce, zmniejszenie świadomości, zahamowanie ośrodka oddechowego, drgawki, zaburzenia czynności nerek i niewydolność nerek.

Opisywano przypadki przedawkowania ketoprofenu po zastosowaniu dawek do 2,5 g. W większości z nich objawy były łagodne i ograniczały się do letargu, senności, nudności, wymiotów i bólu w nadbrzuszu.

Nie ma szczególnej odtrutki w przypadku przedawkowania ketoprofenu. W razie podejrzenia znacznego przedawkowania zaleca się zastosowanie płukania żołądka, podanie węgla aktywowanego i wdrożenie leczenia objawowego i podtrzymującego w celu nawodnienia pacjenta, kontroli wydalania moczu i wyrównania ewentualnej kwasicy. Podanie antagonisty receptora H2, inhibitora pompy protonowej i prostaglandyn może złagodzić szkodliwy wpływ ketoprofenu na przewód pokarmowy. W razie niewydolności nerek produkt leczniczy można usunąć z krążenia metodą hemodializy.

5.WŁAŚCIWOŚCI FARMAKOLOGICZNE

5.1 Właściwości farmakodynamiczne

Grupa farmakoterapeutyczna: niesteroidowe leki przeciwzapalne i przeciwreumatyczne, pochodne kwasu propionowego.

Kod ATC: M01AE03

Mechanizm działania

Wykazano, że ketoprofen hamuje syntezę prostaglandyn i leukotrienów przez blokowanie enzymu cyklooksygenazy (co najmniej dwóch jej izoenzymów: cyklooksygenazy-1 COX 1 oraz cyklooksygenazy-2 COX 2), która katalizuje syntezę prostaglandyn i metabolizm kwasu arachidonowego.

Ketoprofen stabilizuje in vitro i in vivo błony lizosomalne, w dużych stężeniach hamuje syntezę leukotrienów oraz hamuje aktywność bradykinin.

Nieznany jest mechanizm przeciwgorączkowego działania ketoprofenu. Prawdopodobnie hamuje syntezę prostaglandyn w ośrodkowym układzie nerwowym (najpewniej w podwzgórzu).

U niektórych kobiet ketoprofen łagodzi objawy samoistnego bolesnego miesiączkowania, prawdopodobnie na skutek zahamowania syntezy prostaglandyn i (lub) ich aktywności.

5.2 Właściwości farmakokinetyczne

Wchłanianie

Ketoprofen łatwo wchłania się z przewodu pokarmowego. Po doustnym podaniu 100 mg ketoprofenu największe stężenie w osoczu (10,4 μg/ml) osiągane jest po 1 godzinie i 22 minutach.

Po doustnym podaniu 50 mg ketoprofenu biodostępność wynosi 90% i zwiększa sięproporcjonalnie do dawki. Ketoprofen jest mieszaniną racemiczną, ale farmakokinetyka obu enancjomerów jest podobna.

Dystrybucja

Ketoprofen wiąże się w 99% z białkami osocza, głównie z albuminą. Objętość dystrybucji tkankowej wynosi od 0,1 do 0,2 l/kg. Ketoprofen przenika do płynu maziowego i przestrzeni stawowych: torebki stawowej, maziówki i tkanek ścięgnistych. Po 3 godzinach od podania ketoprofenu w dawce 100 mg jego stężenie w osoczu wynosi około 3 μg/ml, a w płynie stawowym 1,5 µg/ml. Po 9 godzinach stężenia te wynoszą, odpowiednio, 0,3 μg/ml i 0,8 µg/ml. Oznacza to, że ketoprofen powoli przenika do płynu maziowego i powoli jest z niego usuwany, podczas gdy jego stężenie w osoczu zmniejsza się szybciej. Pokarm zmniejsza szybkość wchłaniania i w niewielkim stopniu zmniejsza maksymalne stężenie ketoprofenu w surowicy, ale nie wpływa na biodostępność produktu.

Stężenia ketoprofenu w stanie równowagi uzyskuje się po 24 godzinach od podania.

U pacjentów w podeszłym wieku stężenie w stanie równowagi (6,3 μg/ml) osiągane było po upływie 8,7 godziny.

Metabolizm i wydalanie

Ketoprofen jest intensywnie metabolizowany przez wątrobowe enzymy mikrosomalne. Wiąże się z kwasem glukuronowym i usuwany jest z organizmu w postaci sprzężonej. Po podaniu doustnym klirens osoczowy ketoprofenu wynosi 1,16 ml/min/kg. Ze względu na szybki metabolizm okres półtrwania wynosi zaledwie 2 godziny. Do 80% dawki ketoprofenu wydala się w moczu, głównie (ponad 90%) w postaci glukuronidu ketoprofenu. Około 10 % wydalane jest z kałem.

U pacjentów z niewydolnością nerek ketoprofen wydalany jest wolniej, a jego biologiczny okres półtrwania jest wydłużony o 1 godzinę. W ciężkiej niewydolności nerek wymagane jest zmniejszenie dawki leku.

U pacjentów z niewydolnością wątroby stężenie ketoprofenu zwiększa się około dwukrotnie (prawdopodobnie na skutek hipoalbuminemii), co sprawia, że efekt leczniczy zapewnić może najmniejsza dawka dobowa.

5.3 Przedkliniczne dane o bezpieczeństwie

Toksyczność po podaniu jednorazowym

Wartość LD50 dla ketoprofenu po podaniu doustnym wynosi u myszy 360 mg/kg mc., u szczurów 160 mg/kg mc., a u świnek morskich 1300 mg/kg mc. Wartość LD50 dla ketoprofenu jest wielokrotnie większa niż dla indometacyny.

Toksyczność po podaniu wielokrotnym

Ketoprofen w dawce 2 mg/kg mc., 6 mg/kg mc. lub 18 mg/kg mc. podawano doustnie szczurom przez 4 tygodnie. Spośród zwierząt, którym podawano ketoprofen w dawce 18 mg/kg mc. 10 % padło pomiędzy 6. a 30. dniem badania, a u niektórych wystąpiło owrzodzenie błony śluzowej jelit. U psów, które otrzymywały ketoprofen w tej dawce, obserwowano jedynie owrzodzenia błony śluzowej żołądka, ale wszystkie zwierzęta przeżyły. Zastosowanie indometacyny w dawce 6 mg/kg mc. spowodowało, że 50% zwierząt padło lub zostało uśmierconych, a po dawce 18 mg/kg mc. padły lub zostały uśmiercone wszystkie zwierzęta.

W badaniu trwającym 6 miesięcy szczurom podawano ketoprofen w dawce 3 mg/kg mc., 6 mg/kg mc. lub 9 mg/kg mc. Po 8 tygodniach padło lub zostało uśmierconych 53% samców otrzymujących dawkę 6 mg/kg mc. oraz 67% samców i 20% samic szczurów otrzymujących dawkę 9 mg/kg mc. U zwierząt otrzymujących dawkę 9 mg/kg mc. zmniejszyło się stężenie białka w osoczu, stwierdzono również zwiększenie masy śledziony i wątroby. Nie odnotowano istotnych zmian w badaniu histopatologicznym tkanek zwierząt, które przeżyły eksperyment.

Rakotwórczość, genotoksyczność, toksyczny wpływ na rozród

Badania toksyczności po wielokrotnym podaniu doustnym u myszy (do 32 mg/kg mc. na dobę) nie wykazały rakotwórczego działania ketoprofenu. Ketoprofen nie wykazywałdziałania mutagennego w teście Amesa. Podawanie ketoprofenu samcom szczurów (dawki do 9 mg/kg mc. na dobę) nie miało istotnego wpływu na zdolność reprodukcji.

U samic szczurów, którym podawano 6 mg/kg mc. do 9 mg/kg mc. na dobę stwierdzano zmniejszenie liczby miejsc implantacji. U samców szczurów i psów nastąpiło zahamowanie spermatogenezy.

U psów i samców małp podanie ketoprofenu w dużych dawkach spowodowało zmniejszenie masy jąder.

Teratogeność

U myszy, którym podawano ketoprofen w dawce do 12 mg/kg mc. na dobę oraz u szczurów otrzymujących dawkę do 9 mg/kg mc. na dobę nie obserwowano działania teratogennego lub szkodliwego działania na płód. U samic królików ketoprofen w dawkach toksycznych uszkadzających płód nie wykazywał działania teratogennego.

6. DANE FARMACEUTYCZNE

6.1 Wykaz substancji pomocniczych

Laktoza jednowodna

Magnezu stearynian

Krzemionka koloidalna bezwodna

Skład kapsułki:

Żelatyna

Tytanu dwutlenek (E171) Błękit patentowy V (E131) Parahydroksybenzoesan metylu Parahydroksybenzoesan propylu

6.2 Niezgodności farmaceutyczne

Nie dotyczy.

6.3 Okres ważności

5 lat

6.4 Specjalne środki ostrożności podczas przechowywania

Przechowywać w temperaturze poniżej 25°C.

6.5 Rodzaj i zawartość opakowania

Słoik ze szkła oranżowego zamykany korkiem z LDPE, w tekturowym pudełku. Opakowanie zawiera 24 i 30 kapsułek.

6.6 Specjalne środki ostrożności dotyczące usuwania i przygotowania produktu leczniczego do stosowania

Bez specjalnych wymagań.

7.PODMIOT ODPOWIEDZIALNY POSIADAJĄCY POZWOLENIE NA DOPUSZCZENIE DO OBROTU

Sandoz GmbH

Biochemiestrasse 10

A-6250 Kundl, Austria

8.NUMER POZWOLENIA NA DOPUSZCZENIE DO OBROTU

Pozwolenie nr R/6594

9.DATA WYDANIA PIERWSZEGO POZWOLENIA NA DOPUSZCZENIE DO OBROTU / DATA PRZEDŁUŻENIA POZWOLENIA

13.03.1996/30.03.2001/15.03.2006/09.03.2007/11.12.2008

10.DATA ZATWIERDZENIA LUB CZĘŚCIOWEJ ZMIANY TEKSTU CHARAKTERYSTYKI PRODUKTU LECZNICZEGO

Ketonal forte może wywołać u niektórych pacjentów zawroty głowy, senność i drgawki. W razie wystąpienia opisanych objawów nie należy prowadzić pojazdów i obsługiwaćmaszyn.

Ketonal forte zawiera laktozę

Jeżeli stwierdzono wcześniej u pacjenta nietolerancję niektórych cukrów, pacjent powinien skontaktować się z lekarzem przed przyjęciem leku.

3. Jak stosować Ketonal Forte

Ten lek należy zawsze stosować zgodnie z zaleceniami lekarza. W razie wątpliwości należy zwrócić się do lekarza lub farmaceuty.

Lek przeznaczony jest do podawania doustnego. Należy go przyjmować możliwie krótko

i w najmniejszej dawce skutecznej, aby zmniejszyć ryzyko wystąpienia działań niepożądanych.

Dorośli i młodzież w wieku powyżej 15 lat

Zazwyczaj stosuje się 1 tabletkę powlekaną jeden raz lub maksymalnie dwa razy na dobę (od 100 do 200 mg ketoprofenu na dobę).

Reumatoidalne zapalenie stawów i choroba zwyrodnieniowa stawów

Zalecana dawka: 1 tabletka maksymalnie dwa razy na dobę.

Maksymalna dawka dobowa ketoprofenu wynosi 200 mg.

Przed przepisaniem dawki 200 mg na dobę lekarz dokładnie rozważy stosunek ryzyka do korzyści z leczenia.

Tabletki należy przyjmować podczas posiłków, popijając co najmniej 100 ml wody lub mleka.

Lekarz może zalecić jednoczesne przyjmowanie leków zobojętniających kwas solny wżołądku w celu zmniejszenia ryzyka szkodliwego działania ketoprofenu na przewód pokarmowy.

Dzieci

Leku nie należy stosować u dzieci.

Pacjenci w podeszłym wieku

U pacjentów w podeszłym wieku ogólną zasadą jest rozpoczynanie leczenia ketoprofenem od najmniejszej dostępnej dawki i kontynuowanie terapii najmniejsządawką skuteczną.

U pacjentów w podeszłym wieku ryzyko ciężkich skutków działań niepożądanych jest większe.

Jeśli pacjent ma wrażenie, że działanie leku Ketonal forte jest za mocne lub za słabe, powinien zwrócić się do lekarza.

Przyjęcie większej niżzalecana dawki leku Ketonal forte

W razie przyjęcia większej niż zalecana dawki leku należy niezwłocznie zwrócić się do lekarza lub farmaceuty.

Po przedawkowaniu mogą wystąpić: letarg, senność, nudności, wymioty, ból w nadbrzuszu, zaburzenia świadomości.

W razie podejrzenia znacznego przedawkowania lekarz może zalecić płukania żołądka i zastosować leczenie objawowe i podtrzymujące.

Pominięcie przyjęcia leku Ketonal forte

Nie należy stosować dawki podwójnej w celu uzupełnienia pominiętej dawki. W razie jakichkolwiek dalszych wątpliwości związanych ze stosowaniem tego leku należy zwrócić się do lekarza lub farmaceuty.

4. Możliwe działania niepożądane

Jak każdy lek, lek ten może powodować działania niepożądane, chociaż nie u każdego one wystąpią.

Przyjmowanie leków przeciwzapalnych i przeciwbólowych, takich jak Ketonal forte, zwłaszcza

w dużych dawkach i przez długi czas, może być związane z niewielkim zwiększeniem ryzyka zawału serca lub udaru mózgu.

Następujące działania niepożądane notowano podczas stosowania ketoprofenu u dorosłych:

Występujące bardzo często (mogą występować u więcej niż 1 na 10 osób): zwiększenie wyników badań czynności wątroby.

Występujące często (mogą występować u mniej niż 1 na 10 osób):

niestrawność, nudności, ból brzucha, wymioty, senność, złe samopoczucie, osłabienie, obrzęki.

Występujące niezbyt często (mogą występować u mniej niż 1 na 100 osób):

skórne reakcje alergiczne, ból głowy, zawroty głowy, zaparcie, biegunka, wzdęcie, zapalenie błony śluzowej żołądka, wysypka, świąd, obrzęk, uczucie zmęczenia, zwiększenie stężenia potasu we krwi (hiperkaliemia).

Występujące rzadko (mogą występować u mniej niż 1 na 1000 osób):

niedokrwistość pokrwotoczna, uczucie mrowienia, zaburzenia widzenia, szumy uszne, astma oskrzelowa, zapalenie błony śluzowej jamy ustnej, wrzód żołądka i (lub) dwunastnicy, zapalenie wątroby, zwiększenie aktywności enzymów wątrobowych (AlAT, AspAT), zwiększenie stężenia bilirubiny w surowicy, zwiększenie masy ciała.

Występujące bardzo rzadko (mogą występować u mniej niż 1 na 10 000 osób):

obrzęk naczynioruchowy, enteropatia z perforacją, owrzodzeniem lub zwężeniami, ciężkie zaburzenia czynności wątroby z żółtaczką i stanem zapalnym.

Występujące z nieznaną częstością (częstości nie można określić na podstawie dostępnych danych): całkowity lub prawie całkowity brak granulocytów (agranulocytoza), małopłytkowość, niewydolność szpiku kostnego, bardzo ciężkie reakcje nadwrażliwości (reakcje anafilaktyczne, w tym wstrząs), zmiany nastroju, drgawki, zaburzenia smaku, niewydolność serca, nadciśnienie tętnicze, rozszerzenie naczyń krwionośnych, skurcz oskrzeli lub obrzęk krtani (zwłaszcza u pacjentów z nadwrażliwością na kwas acetylosalicylowy i inne NLPZ), zapalenie błony śluzowej nosa, zaostrzenie zapalenia jelita grubego i chorobyLeśniowskiego-Crohna, krwawienie z przewodu pokarmowego i perforacja, nadwrażliwość naświatło, łysienie, pokrzywka, obrzęk naczynioruchowy, bardzo ciężkie reakcje skórne (reakcje pęcherzowe, w tym zespół Stevensa-Johnsona i toksyczne martwicze oddzielanie się naskórka), ostra niewydolność nerek, cewkowo-śródmiąższowe zapalenie nerek, zespół nerczycowy, nieprawidłowe wyniki badań czynności nerek.

Zgłaszanie działań niepożądanych

Jeśli wystąpią jakiekolwiek objawy niepożądane, w tym wszelkie możliwe objawy niepożądane niewymienione w ulotce, należy powiedzieć o tym lekarzowi lub farmaceucie. Działania niepożądane można zgłaszać bezpośrednio do Departamentu Monitorowania Niepożądanych Działań Produktów Leczniczych Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych {aktualny adres, nr telefonu i faksu ww. Departamentu}

e-mail: ndl@urpl.gov.pl

Dzięki zgłaszaniu działań niepożądanych można będzie zgromadzić więcej informacji na temat bezpieczeństwa stosowania leku.

5. Jak przechowywać Ketonal forte

Lek należy przechowywać w miejscu niewidocznym i niedostępnym dla dzieci.

Nie stosować tego leku po upływie terminu ważności zamieszczonego na opakowaniu po EXP. Termin ważności oznacza ostatni dzień podanego miesiąca.

Przechowywać w temperaturze do 25 C.

Leków nie należy wyrzucać do kanalizacji ani domowych pojemników na odpadki. Należy zapytać farmaceutę, jak usunać leki, których się już nie używa. Takie postępowanie pomoże chronić środowisko.

6. Zawartość opakowania i inne informacje

Co zawiera Ketonal forte

Substancją czynną jest ketoprofen. Jedna tabletka powlekana zawiera 100 mg ketoprofenu. Pozostałe składniki to: skrobia, powidon, magnezu stearynian, krzemionka koloidalna, talk oczyszczony, laktoza.

Otoczka: hypromeloza, makrogol 400, indygotyna (E132), talk, tytanu dwutlenek (E171), wosk Carnauba.

Jak wygląda Ketonal forte i co zawiera opakowanie

Tabletki powlekane są jasnoniebieskie, okrągłe, obustronnie wypukłe.

Tabletki pakowane są w butelki ze szkła oranżowego w tekturowym pudełku lub blistry z folii Aluminium/PVC w tekturowym pudełku.

Opakowania zawierają 20 lub 30 tabletek powlekanych.

Podmiot odpowiedzialny

Sandoz GmbH Biochemiestrasse 10 6250 Kundl, Austria

Wytwórca

Lek Pharmaceuticals d.d. Verovškova 57

1526 Ljubljana, Słowenia

Lek S.A.

ul. Podlipie 1695-010Stryków

Lek S.A.

ul. Domaniewska 50C 02-672Warszawa

W celu uzyskania bardziej szczegółowych informacji należy zwrócićsię do: Sandoz Polska Sp. z o.o.

ul. Domaniewska 50 C 02-672 Warszawa

tel. +48 22 209 70 00